OTT'nin Yükselişi

On sene öncesine kadar ayakları üzerine kalkan ağ (network) üzerinden video yayıncılığıyla (streaming) ilgili kullanılan protokolleri avantaj ve dezavantajları ile bir kere daha incelemekte fayda var.

UDP

TCP'nin aksine tekrar gönderim özelliği olmadığı için genelde güvenli ve kapalı network'lerde kullanılan transport layer protokoldür. Bu nedenle QoS ( Quality of Service) sağlanabildiği IPTV gibi sistemlerde kullanılır.

HTTP Progressive

Standart web server ile kullanabilen http video streaming'de kullanılabilir en temel yöntemdir. UDP ile kullanılabildiği gibi genel kullanımı TCP transport protokolüdür. Daha çok kısa video'ların kullanıldığı uygulamalar için uygundur. Anlık olarak indirilen frame'ler ile ilerlendiği için LTV uygulamaları için uygun değildir. 

RTMP/RTSP

Özel web server'larına ihtiyaç duyması, server ve client arasında kesintisiz bir iletişime ihtiyaç hissetmesi bu çözümü hem özellikli hem de pahallı kılmaktadır. Ek olarak, verilen video'nun kalitesinin server tarafında kontrol edilmesi ise en önemli farkıdır. Video iletimi için UDP, iletişim kanalı için tcp/http kullanılmaktadır. 

Neden HTTP?

• HTTP kullanıldığında, router, NAT, firewall gibi network component'leri ile sorun yaşanması beklenmez.
• Özel bir proxy veya cache istenmez.
• HTTP cache'leri CDN'lere kolayca taşınabilir.
• Stream edilecek video'yu HTTP'ye adapte etmek, internet'i video'ya izin verecek şekilde değiştirmekten daha verimlidir.

Temel OTT İlkeleri

OTT'nin temelinde ABR (Adaptive Bit Rate) yatmaktadır. Aynı içerik farklı profiller ile encode edilir ve client kendi bant genişliğine uygun profili server tarafından talep eder.

RTSP'nin tersine bağlantıya uygun profil seçimi server'da değil client tarafındandır.  Client bu seçim için öncelikle server tarafındna farklı profillerin listelendiği manifest dosyasını alır. Her profilin link'i içerisinde de chunk'lar halinde bütünü oluşturan video parçalarının (segment)link'leri mevcuttur.

Client ilgili segment'leri buffer'layıp oynataya başladıktan sonra aradaki bağlantının kalitesine göre (bandwidth) üst profillere ve/veya alt profillere geçiş yapabilir.

Var olan en popüler OTT teknolojileri Apple'ın HLS, MPEG'in MPEG-DASH ve MS'ın MS Smooth Streaming'dir. Şu an için MPEG-DASH diğer standartların olumsuzluklarını ortadan kaldırmaya adam olması ve özellikle geniş bir DRM şemsiyesi ile bir adım önde görünüyor.

OTT Faydaları

• Standart web server'ı ve internet teknolojileri kullanılır.
• Video oynatımı en düşük profil ile beklemeden başlıyor.
• Bant genişliğine göre otomatik kalite değişime imkan veren kesintisiz bir izleme imkanı sunuyor.
• Streaming sırasında buffer'lama yükü azaltılmış oluyor.
• Client'ın kendi profil ihtiyacını belirlemesi server'a olan bağımlılığını azaltıyor.
• Genel geçer teknolojiler kullanıldığı için geniş yelpazede cihaz tarafından destekleniyor.

OTT Eksikleri

• En önemli eksisi canlı yayın ile arasında olan gecikme farkıdır. BU gecikme 30 saniyeyye kadar çıkmaktadır.
• QoS sağlamak zordur.
• Server bantgenişliğini kontrol etmek pek mümkün değildir.
• Hem OTT streaming'de hem de DRM alanında bir standartlaşma yoktur.

LTV @ OTT vs VOD

OTT'de, live TV oynatılmasının bir VOD oynatmaktan en önemli farkı, VOD daha önceden hazırlanmış bir içeriği oynatırken LTV'nin o anda alınan yayının VOD'a çevrilip (encode) oynatılmasından gelir. Gecikme sorunu da zaten bu noktada ortaya çıkmaktadır. Ancak bu işlem sırasında da catch-up içerikleri de anlık olarak hazırlanmış olur.

OTT İçerik Şifreleme 

Bir içeriğin oynatılabilmesi için iki adımın aşılması gerekir.

1. Bu client bu sistemde yetkili bir cihaz mıdır?
2. İlk adım aşıldıktan sonra, client, içeriği çözmesi (descramble) edebilmesi için gerekli anahtarı (key) manifest file içinde link'i bulunan key server'dan alması gerekir.

OTT İçerik Dağıtımı

İçerik veya canlı yayın kaynağından alınır ve encode edilerek farklı bit-rate'lerde dosyalara dönüştürülür. Bu dosyalarda HLS, MSS gibi farklı protokollerde paketlenerek client'lara servis edilebilir.

Bu paketler için deki segment, manifest dosyaları kullanılan protokollerin standartlarına göre hazırlanır.

OTT içerikleri sahada yayılmış ancak birbirine bağlı olan cache server'ları tarafından servis edilir. CDN denilen bu server'lar kullanıcıların en popüler içeriklere kolay ve hızlı ulaşmasını sağlarlar. Bu şekilde core'daki (ana) server'ların yükü azaltılmış tüm taleplere core'a gelmeden cevaplanmış olmaktadır. 

OTT Genel Problemler

• Profiller arası geçişin daha akıcı olması gerekmektedir.
• Her yeni segment eklenmesinde manifest dosyasının güncellenmesi gerekmesi bir dezavantajdır.
• Şifreleme ile ilgili olan erişim problemleri izleme deneyimini direk etkilemektedir.
• İlk açılış anında server'lara yüksek profil için yapılan anlık taleplerden oluşan yoğunluk bir problem kalemi olarak görülmektedir.
• CDN'lerdeki eski ve kullnılmayan URL'lerin yönetilmesi zorunluluğu da bir diğer önemli konudur.

Sonuç olarak, OTT, diğer yöntemlere göre öne çıkan avantajları ile video iletiminde artan bir popülaritesi vardır. Ancak bu OTT standartlaşması önündeki en önemli engel, birbiriyle rekabet halinde olan büyük firmaların sahipnediği farklı OTT teknolojileridir.