Temel Server-Client Haberleşmesi

Browser-Server 

Bilgisayar üzerinde başladığımız internet dünyamız, günümüzde mobil telefonlardan, akıllı TV ve kutu çözümlerine kadar hayatımızın her alanına girmiş durumda. İnternet veya bir ağa bağlanma özelliği artık bir teknoloji ürün veya servisinin olmazsa olmaz özelliği haline geldi. Yakında IoT çözümlerinin hayatımızın orta yerine yerleştireceği akıllı ev, akıllı şehir gibi uygulamalar ile bu genişleme çok daha farklı bir boyuta geçmiş olacak.

Tüm bu iletişimin altında yatan ana prensip istemci-sunucu ilişkisidir. Çekirdek haberleşme, istemci konumundaki elimizdeki ürünler ile bu cihazların hizmet almak için ulaştığı server'lar arasında olur. Elimizdeki cihazlarda kurulu olan web browser'lar artık bir çok işlevin ana taşıyıcısı konumunda. Üzerindeki bilgileri ise server tarafına gönderdiği komutlarla (http GET, POST, PUT, HEAD, DELETE,vs gibi) server'dan almaktadır.

Ajax & JSON 

Tüm bu iletişim script tabanında yapılan yazılımlar ve metotlar ile oldukça basitleştirilmiştir. Browser üzerindeki sayfalar css ve html kullanılarak oluşturulmakta, javascript kodları ile işlevsellik katılmaktadır. css temelde sayfanın stilinin oluşturulmasında kullanılır. Tüm bu isteklere karşılık veren server tarafından da istekler yine php, phython, perl, asp gibi script tabanlı yazılımlar ile cevaplanmaktadır. Server tarafında kullanılan script dili genelde php'dir. Bu script dili web server tarafından html'e çevirilir. Web server sadece bu işi değil sayfanın tutulmasını ve güvenliğini de sağlar. Bu konuda öne çıkan Apache web server'dır. Buna ek olarak Google GWS ve Microsoft sayılabilir.







































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































Server ve client arasındaki iletişimde ise json ve ajax gibi standartlaşmış bilgi istek ve aktarım metotları geliştirilmiştir. Json ise bilgi aktarımı ve tutulması için kullanılan aşağıda gibi bir formattır:


{"name":"John","age":30, "cars":[ "Ford", "BMW", "Fiat" ]}









Ajax Routines


Sayfada doldurulacak bilgiler temelde bu formatta iletilir. Bunun için iletilen istekleri ise Ajax request'leri olarak gönderilir. Ajax sadece ilgili istekleri göndererek güncellenme sağladığı için browser'da gösterilen sayfa yenilenmeden sayfadaki bilgilerin güncellenmesini sağlar. Ajax kullanımı için jquery javascript library'e ihtiyaç vardır.


Server tarafında kullanılan php script'i sayfa üzerindeki içerik, dosya, data, cookies ve şifreleme işlerini üstlenir. php bu arada arka tarafta mail server gibi diğer server'lar ve bir database (mySQL) ile iletişimi de yönetir.